Józef Pankiewicz (1866-1940)
Malarz i grafik, jeden z pierwszych impresjonistów i symbolistów w polskiej sztuce przełomu XIX i XX w., inicjator koloryzmu w polskim malarstwie l. 20. i 30., pionier grafiki artystycznej
Poleć znajomym
Życiorys

Malarz i grafik, jeden z pierwszych impresjonistów i symbolistów w polskiej sztuce przełomu XIX i XX w., inicjator koloryzmu w polskim malarstwie l. 20. i 30., pionier grafiki artystycznej; brat Eugeniusza; studiował w Klasie Rysunkowej w Warszawie (u W. Gersona), a także w ASP w Petersburgu; w tym czasie przyjaźnił się z W. Podkowińskim; był członkiem Towarzystwa Artystów Polskich “Sztuka” (od 1897); w l. 1897-1903 odbył liczne podróże artystyczne po Europie, zwiedził Holandię, Belgię, Anglię, Niemcy, Włochy i Francję; w 1899 przebywał w Paryżu, wziął udział w Wystawie Powszechnej, na której został nagrodzony złotym medalem za obraz Portret pani Oderfeldowej z córką (1897); w 1906-14 był profesorem ASP w Krakowie; w czasie I wojny światowej przebywał w Hiszpanii, w 1919 powrócił do Paryża; po 1923 ponownie pracował w krakowskiej ASP, a od 1925 w Paryżu jako kierownik filii tej uczelni (do 1935); z Paryża podróżował po Francji i do Włoch; w 1927 otrzymał od rządu francuskiego tytuł Kawalera Legii Honorowej; w pierwszym okresie tworzył pod wpływem realizmu (głównie dzieł A. Gierymskiego). 

W Paryżu inspirował go impresjonizm i symbolizm, zwłaszcza dzieła P. Cézanne’a (1839-1906) i P. Bonnarda (1867-1947), z którym łączyła go długoletnia przyjaźń; tworzył kompozycje figuralne we wnętrzach (Wizyta, 1923), pejzaże, portrety, martwe natury; w l. 1930-31 wykonał osiem olejnych panneaux do kaplicy królewskiej na Wawelu, m.in. obrazy plafonowe Nawiedzenie i Ucieczka do Egiptu; zajmował się też grafiką (zwłaszcza w l. 1897-1908), uprawiał głównie akwafortę (Teatr Marcellusa w Rzymie, 1899) i suchoryt (Wenecja. Widok na Canale Grande i kościół S. Maria della Salute, 1899), ale także miedzioryt i litografię.