Malarz, realista i romantyk, piewca poetyki ojczystego krajobrazu; jeden z najwybitniejszych artystów 2. połowy XIX w., przedstawiciel realizmu; studiował w Klasie Rysunkowej w Warszawie (u W. Gersona); od 1869 kilkakrotnie podróżował na Ukrainę, która urzekła go przestrzenią i pięknem natury; w l. 1871-1874 przebywał w Monachium, gdzie związał się z grupą artystów polskich, m.in. J. Brandtem i M. Gierymskim; w 1874 przyjechał do Warszawy, pracował ze S. Witkiewiczem, A. Piotrowskim i A. Chmielowskim we wspólnej pracowni w Hotelu Europejskim, tworząc pierwszą polską grupę o spójnym programie artystycznym; w l. 1875-1887 przebywał w Paryżu, uczestniczył w Salonach, zdobywając uznanie krytyki i publiczności; po powrocie do kraju w 1887 zamieszkał w Warszawie, w 1889 osiedlił się w swym majątku we wsi Kuklówka na Mazowszu, gdzie tworzył w oderwaniu od życia artystycznego; w 1897 został honorowym przewodniczącym nowo utworzonego Towarzystwa Artystów Polskich “Sztuka”; tworzył realistyczne kompozycje pejzażowo-rodzajowe, często przepojone lirycznym spokojem; twórczość pejzażowa Chełmońskiego wywarła znaczny wpływ na sztukę polską końca XIX w. ze względu na wyraz liryczno-nostalgiczny; artysta tworzył też rysunki, szkice i studia oraz ilustracje do czasopism (“Kłosy”, “Tygodnik Ilustrowany”, “Wędrowiec”).