Stanisław Wyspiański (1869-1907)
Malarz, i dramatopisarz.W Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie studiował pod kierunkiem F. Cynka i W. Łuszczkiewicza. JEden z najważniejszych artystów okresu Młodej Polski.
Poleć znajomym
Życiorys
Malarz, dramatopisarz; najwybitniejszy przedstawiciel kultury polskiej przełomu XIX i XX w. Niemal całe życie spędził w Krakowie. Uczęszczał na Oddział Rysunków Szkoły Sztuk Pięknych, prowadzony przez F. Cynka. Studiował pod kierunkiem F. Cynka, W. Łuszczkiewicza i J. Matejki, na UJ historię, historię sztuki i literatury i w Paryżu u P. J. Blanca, G. Courtoisa i L. A. Girardota.

W latach 1889–90 pomagał Matejce przy wykonaniu malowideł ściennych w kościele Mariackim. W 1890 odbył podróż artyst. do pn. Włoch, Szwajcarii, Francji, Niemiec, Czech, na Śląsk i do Wielkopolski. Był zafascynowany twórczością nabistów, P. Gauguina i drzeworytem japońskim. W 1897 znalazł się wśród członków-założycieli TAP „Sztuka”; w latach 1898–99 był kierownikiem artystycznym czasopisma „Życie”, redagowanego przez S. Przybyszewskiego, a od 1902 wykładał w ASP w Krakowie. Utrzymywał bliskie stosunki z licznymi przedstawicielami środowiska artystycznego, był związany z S. Przybyszewskim, głoszącym hasło „sztuka dla sztuki”, zafascynowany zachodnioeuropejskim symbolizmem i jednocześnie przejęty swym patriotycznym posłannictwem.

Jako poeta i dramatopisarz kontynuował tradycje romantyczne. W dziedzinie plastyki, oprócz malarstwa monumentalnego (polichromie, witraże) i sztalugowego, uprawiał grafikę i różne dziedziny sztuki użytkowej. Projektował meble, plakaty, dekoracje i kostiumy teatralne oraz układy graficzne książek i czasopism. Wypracował własny styl, łączący silne tendencje ekspresyjne z płaską, secesyjną formą, w której wielką rolę odgrywa kaligraficzna linia. Jego projekty witraży stanowią najwyższe osiągnięcia w tej dziedzinie w sztuce nowoczesnej.

Był doskonałym portrecistą (m.in. portrety Lucjana Rydla, S. Przybyszewskiego, J. Stanisławskiego).
Kolekcje
Obrazy Sranisława Wyspiańskiego znajdują się w wielu muzeach w Polsce. Najwięcej dzieł artysty psiada Muzeum Narodowe w Krakowie (Studium Dziecka, 1904, Pejzaż z Kopcem Kościuszki - zimowy, 1905, Autoportret z żoną, 1904, Macierzyństwo, 1905)